تاریخچه
سرای معین التجار از مهم ترین بناهای تاریخی اهواز است که تاثیر بسزایی در رونق و پیشرفت این شهر داشت. این بنا که متعلق به تاجری سرشناس و خیر به نام حاج محمد تقی معین التجار بود در ساحل رود کارون قرار داشت. معین تجار اصالتا بوشهری بود به همین دلیل خیلی از افراد او را به نام معین التجار بوشهری می شناختند. او بناهای متعددی در شهر اهواز یا همان بندر ناصری سابق ساخت و اقدامات مهمی انجام داد که از جمله آن ها می توان به تاسیس شرکت کشتی رانی ناصری اشاره نمود. هنگامی که این شرکت که در کنار رود کارون ساخته شد معین التجار در اطراف آن حمام، مسجد، باغ و بازار نیز احداث کرد.
پس از ساخت این سرا مالک آن خط راه آهنی را از کنار رودخانه تا مسجد سر سچه (مسجد حاج رئیس) کشید و به منظور تجارت و جابجایی کالاهایی که در بندر ناصری معامله می شد استفاده می نمود. این خط راه آهن با اتصال به راه آهن شرکت نفت در انتها به محل اهواز قدیم منتهی می شد. در واقع کشتی های تجاری که از کشورها و شهرهای مختلف به بندر ناصری می آمدند بارهای خود را در بنای معین التجار خالی می کردند و این بنا یک مرکز ترخیص کالا محسوب می شد و بارهایی که تحویل می گرفت را از طریق واگن هایی که به اسب متصل بودند به محل مورد نظر منتقل می نمود. تا چندین سال قبل از بنای معین التجار به عنوان کاروانسرا استفاده می کردند اما متاسفانه به دلیل حادثه آتشوزی که برای آن در سال 1374 اتفاق افتاد بخش قابل توجهی از آن دچار حریق شد و از بین رفت.
محمد تقی معین التجار مدتی نماینده مردم بوشهر در مجلس بود و خدمات فراوانی در جهت حمایت از تولیدات داخلی ارائه نمود، به همین دلیل به او لقب پدر معنوی خلیج فارس را دادند. در آن زمان که امتیاز کشتی رانی در رودخانه کارون به انگلیس واگذار شد ایرانیان بسیار کمی از حق کشتیرانی در این رودخانه برخوردار بودند و معین التجار جز این افراد قرار داشت و شرکت کشتیرانی او تاثیر بسزایی در رونق اقتصادی بندر ناصری ( اهواز) داشت. معین التجار علاوه بر اهواز در تهران و بوشهر نیز دارای اموال بسیاری می باشد که از جمله آن ها می توان به عمارت معین التجار بوشهری در لاله زار تهران و سرای او در بوشهر اشاره نمود که متاسفانه به دلیل بی توجهی به آن ها در وضعیت مناسبی قرار دارند.
افراد بسیاری خانه معین التجار را با خانه شیخ خزعل اشتباه می گیرند در صورتی که این دو بنا کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. بخش قابل توجهی این بنا در حال حاضر تخریب شده است و آن بخش به ترمینال مسافربری تغییر کاربری یافته و فقط قسمت کوچکی از خانه شیخ خزعل در پشت ترمینال به جای مانده است.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
بنای معین التجار که امروزه به یک کاروانسرای تاریخی تبدیل شده یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری اهواز است و بازدید از آن و سایر بناهایی که در اطراف اش واقع شده می تواند بسیار لذت بخش باشد. از این رو ما به شما پیشنهاد می کنیم اگرمی خواهید با تهیه بلیط هواپیما اهواز سفری به این شهر تاریخی داشته باشند حتما از این کاروانسرا بازدید نمایید.